اثر زمان قطع آبیاری بر برخی خصوصیات کمی و کیفی گلرنگ تحت سیستم های مختلف حاصلخیزی خاک

به منظور بررسی اثر رژیم های مختلف آبیاری بر برخی خصوصیات کمی و کیفی گلرنگ در سطوح مختلف تغذیه گیاهی، آزمایشی بر روی گلرنگ رقم گلدشت در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه، در سال 1389 اجرا شد. در این تحقیق اثرات دو عامل در قالب کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. فاکتورهای مورد مطالعه عبارت بودند از: رژیم آبیاری در 3 سطح: آبیاری کامل (i1)، قطع آبیاری در مرحله رشد رویشی (i2)، قطع آبیاری در مرحله رشد زایشی (i3) به عنوان کرت های اصلی و ترکیبی از سطوح مختلف تغذیه گیاهی در 7 سطح: شاهد (c)، اوره (u)، کود آلی هیومیکس (o)، بیولوژیک (نیتروکسین (n) و بیوسولفور (b))، تلفیقی: (اوره + هیومیکس + نیتروکسین) (t1) و (اوره + هیومیکس + بیوسولفور) (t2)، به عنوان کرت‎های فرعی در نظر گرفته شدند. رژیم آبیاری اثر معنی داری بر وزن دانه در قوزه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه داشت، به طوریکه بیشترین وزن دانه در قوزه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در i1 و کمترین میزان آن ها در رژیم آبیاری i2 به دست آمد. بیشترین میزان اسید چرب لینولئیک (20/75 درصد) و اولئیک (95/13 درصد)، از رژیم آبیاری کامل (i1) و کمترین میزان اسید لینولئیک (48/74 درصد) و اولئیک (37/13 درصد)، به ترتیب از رژیم های آبیاری i2 و i3 به دست آمد. تعداد شاخه فرعی، تعداد دانه در قوزه، وزن قوزه پر، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک، کلروفیل a، پرولین و عملکرد دانه تحت تأثیر تغذیه گیاهی قرار گرفتند، به طوریکه بیشترین مقدار کلروفیل a، در تیمار کود بیولوژیک نیتروکسین و کمترین مقدار آن در تیمار کودی اوره بود. بیشترین (31/10 عدد) و کمترین (42/8 عدد)، تعداد شاخه فرعی به ترتیب در تیمار تلفیقی t1 و تیمار بیولوژیک نیتروکسین به دست آمد. بیشترین و کمترین میزان عملکرد دانه نیز به ترتیب از تیمار تلفیقی t2 و شاهد به دست آمد. گیاهان تیمار شده با کود نیتروکسین کمترین میزان پرولین را دارا بودند و گیاهان قرار گرفته در تیمار کودی t2 بیشترین میزان پرولین را داشتند. همچنین بیشترین مقدار عملکرد بیولوژیک در تیمار تلفیقی t2 و کمترین مقدار آن در تیمار شاهد به دست آمد. گیاهان تیمار شده با اوره بیشترین میزان وزن قوزه پر، تعداد دانه در قوزه و شاخص برداشت را دارا بودند در حالیکه کمترین مقدار آن ها در تیمار c به دست آمد. اثر متقابل رژیم آبیاری و سطوح تغذیه گیاهی بر ارتفاع بوته، حجم بوته، تعداد قوزه در گیاه، وزن هزار دانه، درصد پروتئین دانه و درصد روغن معنی دار بود، به طوریکه بیشترین ارتفاع بوته (96/69 سانتی متر) در تیمار تلفیقی t2 در شرایط i3 و کمترین (41/61 سانتی متر) میزان آن در شرایط i2 و در تیمار کودی نیتروکسین دیده شد. گیاهان قرار گرفته در شرایط آبیاری کامل (i1) و تغذیه شده با t1 بیشترین حجم بوته را دارا بودند، در حالی که کمترین حجم بوته در گیاهان تیمار شده در شرایطi2b دیده شد. بیشترین (41/28 درصد) و کمترین (01/21 درصد) میزان پروتئین دانه به ترتیب از تیمار i3b و i1o به دست آمد. تیمارهای i1b و i3c به ترتیب بیشترین (92/26 درصد) و کمترین (68/20 درصد)، درصد روغن را دارا بودند. بیشترین تعداد قوزه در گیاه (37/18 عدد) در شرایط آبیاری کامل (i1) و تغذیه شده با تیمار تلفیقی t2 و کمترین تعداد آن (42/10 عدد) در i2u دیده شد. بیشترین (75/44 گرم) و کمترین (05/32 گرم) وزن هزار دانه نیز به ترتیب در تیمارهای i3t2 و i1o به دست آمد. به طور کلی بیشترین خسارت بر عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در رژیم قطع آبیاری در مرحله رشد رویشی (i2) دیده شد. همچنین در بین تیمارهای کودی، تیمار تلفیقی t2 (شیمیایی + هیومیکس + بیوسولفور) بالاترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک را دارا بود.